Jaap de Raat

Photography, interlacing digital techniques with artisanal and historical processes, as sustainable as possible

Artist books

Een artist book maken is een leuke worsteling, die bovendien een uniek werk oplevert.

OER Groen

Een artistbook met collages van planten, in geabstraheerde vorm, die er al waren vóór de mens op aarde rondliep. Weergegeven in tinten van groen en waar mogelijk voorzien van teksten uit het Cruijdeboeck uit 1554 van Rembert Dodoens. Net als bij het artistbook OER zijn de voor-en achterkant van mycelium, bestaande uit schimmeldraden en houtsnippers.

De groene verf, die gebruikt is om het mycelium een groen kleurtje te geven, is gemaakt van onrijpe wegedoornbessen gemengd met indigo.

 

Een double maze is een bijzonder gevouwen artistbook. In gevouwen toestand kun je de bladzijden omslaan, je kunt hem als object neerzetten. Hij lijkt dan op een leporello, maar uitgevouwen is het een grote pigment transfer van een geabstraheerde tonderzwam (56 x56 cm).

Amadou

Oer

Oer met een voor- en achterkant van mycelium

 

Oer laat collages/ prenten zien van planten, in geabstraheerde vorm, die er al waren voor de mens er was. Bijzonder zijn ook de voor en achterkant: gemaakt van mycelium. De vorm is een pop up dubbele leporello.

Decline: een pop-up artistbook

Vervagende strepen op de weg, tekens van verval maar ook een signaal voor een nieuwe afslag. Aan één kant kleur, de andere kant blauwe pop up plaatjes via pigment transfer op bamboe papier, in een wrapper met blauwe print.

 

Epse tuinboek

De serie collages van de vruchtjes uit de tuin langs de IJssel heeft de vorm van een losbladig artist book gekregen. De losse prentjes zijn te zien onder de Portfolio tab Epse tuin.

Winter Blues 2020-2021 of

Code Blauw……

Een project in voortgang: Winter Blues of misschien Code Blauw….. Dit jaar weer een winter die geen echte winter is. Het is grauw, mistig, regenachtig en op z’n best natte sneeuw. Ook hierin is de klimaatverandering te zien. Neem daarbij ook nog een tijd met coronamaat-regelen en daar komen de Winter Blues. Melancholieke gedachten over echte winters en een alarmgevoel over het uitblijven daarvan: code blauw als weer/ klimaatwaarschuwing. Een project in blauw, met cyanotypes, blauwe inketjetprints etc. gepresenteerd in een kleine serie verschillende soorten artist books. Er is een piano hinge boek (hiernaast te zien), er is een harmonica ruit boek met winterduin en – strand aan de buitenkant en kruiend ijs van binnen, er is een dragonfold boek klaar met aangevroren mist op schermbloemen en ook lotus fold boek met vier prenten van beijsde schermbloemen is klaar.

Riet is vooral ook in de winter een opvallend element in het landschap. Vier pigment drukken van een rietkraag vormen samen een dragonfold boek. Doordat het boek uit vier elementen bestaat kun je goed zien waarom deze boekvorm  “dragonfold” heet. De rechterkant van de dubbelfoto in de galerij hiernaast geeft daarvan een indruk: vooraan de kop, dan twee poten, vervolgens twee vleugels en daarna weer twee poten en een staart.

Molentocht

Opeens, begin februari 2021, toch nog een poosje echt winter met sneeuw en ijs. Maar helaas voor veel liefhebbers toch niet streng genoeg: geen schaatstochten. Ik herinner me de Molentocht bij Kinderdijk. Dat is wel een mooie titel voor een boekje met een spel met cartografische tekentjes voor molens op een kaart uit 1498, Van der Ysele (met dank aan de Groene Hart Archieven). Acht kleine collages met pigment transfer gemaakt, waarvan zes op losse bladen zodat de volgorde veranderd kan worden.

(N)Evermore Avercamp

Toch wel een paar dagen zoveel winter dat in de stad Leiden de Singels dichtvriezen en beschaatsbaar zijn: ijskoorts en schaatsdrang bij jong en oud. Hoewel dat natuurlijk al eeuwen zo gaat, is het maar de vraag of en hoe lang we dit nog kunnen meemaken. Klimaatverandering zorgt voor opwarming en onvoorspelbaar (winter-)weer. Maar het plaatje van ijs op de Singel overbrugt eeuwen en brengt me er toe, met dank aan het Rijksmuseum, Amsterdam voor het gebruik van het Winterlandschap met schaatsers van Hendrick Avercamp, een boekje met een collage te maken, waarin de vrolijke mensen op de Singel nu gezelschap krijgen van schaatsers uit het schilderij van Avercamp (uit ongeveer 1600). Door het geheel in blauw te printen op tekenpapier ontstaat een sfeer die de eeuwen verbindt: (N)evermore Avercamp.

Basho

Een “flag”boek gemaakt van een pigmentprint van een rietkraag met op de doorschijnende vlaggen een haiku (of wsl. is het een haikon, dat is een vers uit een reisverslag) door de Japanse dichter Basho. De tekst van het vers luidt, vertaalt in het engels:

“The color of wind

Planted artlessly

In a garden of reed”

Matsu Basho leefde van 1644 tot 1694

Decline, een pop-upboek met aan twee kanten collages

Epse tuinboek is een losbladig boek met standaardje .

“Piano hinge” boekje met een aantal 14 x14 cyanotypes.

“Harmonica- ruit” boek met winter duin en strand aan de buitenkant en kruiend ijs van binnen.

“Dragonfold” boekje Winterblues

Lotus fold boek

Molentocht, pigment transfer op Khadi en mulberrypapier

(N)Evermore Avercamp

Een “flag”boek gemaakt van een pigmentprint van een rietkraag met doorschijnende vlaggen.

Een “exploding” boek, in feite een dragon fold boek met kleine, driehoekige en vierkante plaatjes.

Een smal harmonica boek van twee pigmentprints van een rietkraag in wit op blauw.

Rietboek, 2017

In “Rietboek” speelt riet een hoofdrol als metafoor voor het landschap in het Groene Hart. In elke prent wordt het riet  weergegeven samen met een symbool voor een mogelijke bedreiging van dat landschap.

Het landschap in het Groene Hart, in de loop der eeuwen ontstaan als gevolg van menselijke activiteit, wordt in haar voortbestaan echter ook bedreigd door allerhande menselijke activiteiten.  Het riet is steeds dynamisch weergegeven. Het licht werpt schaduwen op de bladen van het riet dat levendig beweegt op de wind. 

 Met mijn kunstenaarsboek probeer ik de aandacht te vragen voor de bedreigingen van het polderland vanuit de omringende randstad.

Het “Rietboek” bestaat uit een aantal pigment transfers op A4 Khadi papier (gemaakt van katoensnippers). De pigment transfer op de voorkant is gemaakt op heel dun Lokta papier.

2017- 1917

Twee series “vintage kerst”collages heb ik verwerkt  tot een kunstenaarsboekje. Nadat ik er een had gemaakt en verkocht, heb ik een tweede gemaakt met toevoeging van een voorblad/ omslag met de jaartallen 1917 en 2017 erop. Het markeert het eind van het jaar 2017 waarin 1917 honderd jaar geleden was en het begin van de Stijlbeweging wordt herdacht. Maar er was zoveel meer aan de hand in dat jaar….als je het wilt weten lees het hier.

De collages zijn middels pigment transfer op een laagje witte acryl aangebracht op 16 x 16 cm dubbele kaarten van afval van bananenplantages op de Filipijnen.

Inmiddels is er nog een derde boekje met deze collages bijgekomen: een dubbele leporello op Hahne mühle Bamboo papier. De ene helft bestaat uit de collages via pigment transfer overgebracht, op de andere helft staat de toelichting bij de plaatjes zoals die ook hierboven via de link te lezen is.