Jaap de Raat

De “Familie Nonnatus (=nooit geboren) op vakantie in Luzern” is een installatie bestaande uit 15 collages via pigment transfer op  Shirakaba papier of bamboepapier overgebracht, gespannen tussen op elkaar gelijmde houten lijstjes van 25 x 19 cm. Een fragiele constructie, strakgespannen dun papier als een metafoor voor de kwetsbaarheid van herinneringen die vervliegen met de tijd.

De basis komt van een stapeltje oude, gevonden negatieven die ik kreeg. Tamelijk bekrast en beschadigde foto’s van een familie vakantie en wat losse kiekjes van personen. Een plaatje van een in de rots uitgehouwen leeuw met een hekje om een vijver, bleek van een monument in Luzern te zijn. Op internetplaatjes verdwijnen de hekjes rond de vijver in 1940. De kleding van de familie doet denken aan de twintiger en dertiger jaren van de vorige eeuw. Dus de negatieven zijn waarschijnlijk zo’n 80 tot 90 jaar oud.

Het leuke aan de plaatjes is dat ze me in zekere zin vertrouwd voorkomen, het zouden de vakantiefoto’s uit het album van mijn ouders en grootouders kunnen zijn. Kennelijk maken dit soort plaatjes deel uit van onze herinnering en vormen ze een stukje van onze identiteit. De kleding, de wijze waarop de mensen op de foto’s staan en de omgeving lijken kenmerken daarvan. Interessant lijkt mij om te kijken of dat gevoel blijft bestaan als ik de gezichten van de mensen uit die tijd vervang door gezichten van nu.

Ik gebruik daarvoor de gezichten (van niet bestaande mensen) gemaakt met de  GAN ( generative adversarial network) StyleGAN2 (Dec 2019) – Karras et al. and Nvidia. Met hulp van AI worden door een algoritme portretten gemaakt van niet bestaande mensen. Het algoritme haalt de info daarvoor uit een gezichtendatabase van 70.000 flickerporttretten.